Янги Ўзбекистоннинг янгича сайлов ислоҳотлари
Янги Ўзбекистоннинг янгича сайлов ислоҳотлари
Мамлакатимизда муҳим сиёсий кампания – Олий Мажлис Қонунчилик палатаси ва Халқ депутатлари маҳаллий Кенгашлари сайловига пухта ҳозирлик кўрилмоқда.
Янгиланаётган мамлакатимизда бу жараёнга тайёргарлик ишлари Сайлов кодекси ва “Референдум тўғрисида”ги қонунга ўзгартириш ҳамда қўшимчалар киритиш бўйича конституциявий қонун доирасида амалга оширилмоқда. Шунга кўра, сайлов амалиётимизда сиёсий кампания илк марта аралаш сайлов тизими – мажоритар ва пропорционал сайлов шакллари асосида ўтказиладиган бўлди.
Бу тизим демократик давлатларда синовдан ўтган, қулай сайлов шаклларидан бири. Аралаш сайлов тизими ҳисобланадиган бу жараёнда сиёсий партиялар ҳам, номзодлар ҳам иштирок этади. Мажоритар сайлов тизими ўтган сиёсий кампанияларда қўлланилиб келинган бўлиб, бир мандатли сайлов округларидан депутатликка номзодлар танланади. Пропорционал сайлов эса биз учун янгилик. Унда мамлакатимиз ҳудуди округларга тақсимланмайди, балки бутун Ўзбекистон ягона округ саналади. Шу округ бўйича сиёсий партиялар ўзларининг номзодлари рўйхатини тақдим этади. Сайловчилар номзодларга эмас, сиёсий партияга овоз беради. Буни содда қилиб айтганда, сайлов куни сайлов участкасига келган сайловчиларга иккита бюллетень берилади. Битта бюллетенда ўзи яшаб турган ҳудуддаги округдан Олий Мажлис Қонунчилик палатасига кўрсатилган номзодлар, иккинчисида бешта сиёсий партиянинг номлари кўрсатилади. Бунда қайси номзод ёки қайси сиёсий партия учун овоз беришни сайловчи ҳал этади.
Бу йилги сайловда рақамли технологиялар имкониятларидан янада самарали фойдаланилаётгани ҳам мамлакатимизнинг келгуси обод ва фаровон ҳаётини белгилайдиган сиёсий кампания учун яна бир янгилик бўлди. “E-SAYLOV” ахборот тизими ишга туширилгани сайловларни ташкил этиш ва ўтказиш билан боғлиқ ҳаракатларни электрон шаклда амалга ошириш имкониятини жуда кенгайтирди. Айни пайтда барча даражадаги сайлов комиссиялари ўртасидаги ҳужжат ва ахборот алмашинуви “E-SAYLOV” ахборот тизими орқали амалга оширилиб, сайлов комиссиялари ўртасидаги ҳужжат алмашинувини тезлаштирди, ортиқча вақт сарфланишининг олдини олди. Бу тизим сайловчилар учун ҳам қулай имконият пайдо қилди. Жумладан, эндиликда ҳудудлардан кўрсатилган номзодлар ва уларнинг дастурлари ҳақида етарли маълумот олиб, сайлов кунигача номзодлар ҳақида аниқ бир тўхтамга келишига асос яратди.
